Makina Nakışı ve türleri

İşleme; çeşitli dokuma deri ve keçe üzerine iğne ve tığ gibi özel araçlarla elde veya makine de, çeşitli iplikler kullanılarak (ipek,yün,sim,rafya..vb) oluşturulan bezemedir. Zamanımızda hızla gelişen teknolojiye paralel olarak çok çeşitli işlemeler yapabilen makineler üretilmektedir. Bu makinelerle kısa sürede ürün elde edildiğinden ülke kalkınmasına da büyük ölçüde yarar sağlamaktadır.

KUM İGNESİ

1- Kum İğnesiGörünümü küçük kum taneciklerine benzediği için kum işi ismi verilmiştir. Desen içi küçük daireler şeklinde tamamen doldurularak uygulanır. Sık dokunuşlu kumaşlar üzerine nakış ipliği, floş, sim ve bunun gibi iplikler kullanılarak işlenir. İşlemede kolaylık, görünümün güzel ve kullanışlı olması nedeniyle çok uygulanan bir nakış çeşididir. Kullanılan Araç ve Gereçler:
1. Düz veya zigzag dikiş makinesi2. Makine iğnesi (iplik ve kumaş kalınlığına uygun)3. Kasnak4. Kasnak bezi5. Hazırlanmış kum iğnesi deseni6. İplik (Nakış makarası, floş)7. Uygulama yapılacak kumaş8. Sim9. Nakış makası10. Makine ayarını denemek için kumaş gerilmiş yedek kasnak.11. Uygulanmış örnekler12. Kalem
İşlem Basamakları:
1. Hazırlanmış kum işi desenini kumaş geçiriniz.2. Kumaşı makinede kasnaklara nakış yapma tekniğine uygun olarak kasnağa geriniz. (Büyük çember altta küçük çember üstte olacak şekilde)3. Özelliğine göre makineyi kasnakla nakış uygulamaya hazırlayınız. (Baskı ayağını çıkarıp dişli düşürülerek ve alt iplik gergin olacak şekilde)4. İğneyi batırıp çıkararak alt ipliği üste alınız.5. Kasnağa gerilmiş deneme parçası üzerinde makine ayarını kontrol ediniz.6. Uygulama yapılacak bölümü iğne altına yerleştirip baskı ayağı milini indiriniz.7. Başlama noktasına iğneyi batırıp çıkararak alt ipliği kumaşın üstüne alınız.8. Desen çizgisi üzerinden bir sıra makine dikişi yapınız.9. Desenin içine, kasnağı küçük daireler meydana getirecek şekilde oynatarak boşluk bırakmadan kum iğnesi uygulayınız.10. Bitiş noktasına iğneyi birkaç defa batırıp çıkararak ipliği pekiştirip kesiniz.

KULLANILAN MALZEMELER

Elişleri yapımında kullanılan kumaş ve ipliklerin başlıcaları pamuk, keten, ipek, yün, suni yün ve ipek naylondan yapılanlardır. Bundan başka yaprak liflerinden elde edilen rafya vardır.

Nakış Yapmada Kullanılan Kumaşlar:

1. Patiska: Pamuk ipliğinden dokunur.Apreli olup görünüşü mattır. 90 – 100 – 140 – 180 – 220 – 240 cm. genişlikte olanları ve çeşitli renkleri mevcuttur.Yıkanmaya elverişlidir. Üzerine basit nakış iğneleri ve makine nakışları uygulanabilir.

2. Opal: Pamuk ipliğinden dokunur. İnce, hafif yumuşak ve düz dokunuşludur. Görünüşü mat olup yıkanmaya elverişlidir. Üzerine beyaz iş ve basit nakış iğneleri uygulanabilir.

3. Keten: Keten liflerinden dokunan pürüzsüz, parlak, çeşitli kalınlıkta kumaşlardır. Sağlam ve işlemeye elverişlidir. El tezgahlarında, Ayancık çevresinde yetişen keten bitkisinin liflerinden Ayancık keteni ve Rize çevresinde ketene benzeyen bir bitkinin liflerinden Rize bezi dokunmaktadır.

4. Kanaviçe: Keten, pamuk ve jütten çok seyrek olarak dokunur. Mat ve delikli bir görünüşe sahiptir. Atkı ve çözgü ipliklerinin aralıklarına göre tek veya çift telli kanaviçe adını alır. Sayılarak yapılan işlemlerde kullanılır.

5. Etamin: Kanaviçeden daha muntazam görünüşlü olup en, boy ipliklerinin kalınlıkları birbirine eşittir. Atkı ve çözgü iplikleri arasındaki açıklıklar eşit kareler meydana getirir. Genellikle krem renklidir. Eni 65 cm. dir.

6. Goblen: Etaminden daha kaliteli, parlak, ince dokunuşlu keten bir dokumadır. Beyaz, krem ve sarı renklidir. 60 cm. enindedir. Avrupa ve Amerika da üzerine desen basılarak işlemeye hazırlanmış goblenler satılır. Çok sık dokunuşlularından başlayarak numara numara seyrekleşir. Üzerine goblen işi, basit nakış iğneleri, Antep işi, hesap işi işlenir. Çok sık olanlarına çin iğnesi uygulanabilir.

7. Çuval: Kenevir liflerinden dokunur. Geniş delikli, kalın ve sağlamdır. Kalın yün, floş ve rafya ile işlenir.

8. Tela: At ve keçi kıllarından dokunur. Yünden dokunan tela üzerine yün, orlon, rafya ile işlemeler yapılır. Sert, mat görünüşlü ve genellikle krem renklidir. İplikleri sayılabilir.

9. Tafta: Tabii veya suni ipekten dokunur. Parlak, sert ve sıkı dokunuşludur. İki yüzü de aynıdır. Çizilerek yapılan işlemeler için elverişlidir. Çin iğnesi, Türk işi, pul boncuk işi gibi.

10. Saten: Tabii veya suni ipekten dokunan tersi mat, yüzü parlak bir kumaştır. Atkı ve çözgü iplikleri görünmeyecek derecede sıkı dokunuşludur. Satenlerin cinsi kullanılan ipek miktarına göre değişir. Grepsaten, lüks saten, saten düşes gibi adlar verilir. Grepsaten daha yumuşak ve dökük durur. Üzerine, aplike, çin iğnesi, basit nakış iğneleri pul boncuk işlemeleri uygulanabilir. 11. Organze: Sıkı ve düz dokunuşlu ince,şeffaf, sert bir kumaştır. Hafif, basit işlemeler yapımında kullanılır. Organze üzerine gölge işi, basit nakış iğneleri, fantezi çin iğnesi, aplike uygulanabilir.

12. Şifon: Tek katlı, ince ipek ipliklerle dokunur. Çok ince ve hafif görünüşlüdür. Motifin altına organze konularak Türk işi, çin iğnesi, pul boncuk işi, basit nakış iğneleri yapılır.

13. Tül: İpek, keten ve nylon ipliklerden ağ şeklinde dokunur. Enleri 160 – 180 - 200 cm. dir. Çok ince, hafif ve altıgen şeklinde deliklidir. Üzerine tül işi, basit nakış iğneleri ve aplike yapılabilir.

14. Krep Jorjet: Atkı ve çözgü iplikleri fazla bükümlüdür. Bürümcük görünüşlü ve mattır. Üzerine aplike, gölge işi, basit nakış iğneleri, Antep işi yapılabilir.

15. Pazen: Kalın, bir tarafı hafif tüylü, parlak ve sık dokunuşlu bir kumaştır. İki tarafı tüylü olanlarda vardır. İpek veya pamuktan dokunur. Üzerine aplike, basit nakış iğneleri, yün kordon ve rafya ile işlemeler yapılır.

16. Kadife: İpek veya ketenden dokunur. Bir yüzü çok sık ve kısa tüylerle kaplı, parlak, kalın yumuşak bir kumaştır. Ters yüzü düz ve mattır. Üzerine aplike, basit nakış iğneleri ve pul boncuk işlemeleri uygulanabilir.

Kullanılan İplik Çeşitleri ve Özellikleri

Pamuktan Yapılan İplikler:

1. Pamukaki (Beyaz İş Kotonu) :Çileler halindedir. Yumuşak ve parlak görünüşlüdür.

2. Muline: Çileler halinde satılır. Bir çile m. ‘dir. Çeşitli renkleri vardır. Parlak görünüşlüdür. Basit nakış iğnelerinde genellikle muline kullanılır.

3. Koton: Çile veya kuka halindedir. İki katlıdır. Çok bükümlüdür. Çeşitli renkleri vardır. Kuka halinde olanlar daha çok 8 – 12 numaralıdır.

4. Merserize İplikleri: Çile halinde satılır. Dört katı bir arada bükülmüştür. Parlak görünüşlüdür. Daha çok etamin üzerinde kullanılır.
Ketenden Yapılan İplikler:

1. Çamaşır İpeği: Çileler halinde satılır. Az bükümlüdür. Katları ayrılmaya elverişlidir.

2. İbrişim: Çile ve masura halinde satılır. İncedir ve çok bükümlüdür. Katları ayrılmaya elverişlidir.

3. Kordone: Çile ve masura halinde bulunur. İbrişimden daha kalındır.

İpek İplikler:

1. Floş: İpek iplik olup, yumuşak,parlak ve bükümsüz bir ipliktir.

Kullanılan Diğer Araç-Gereçler
Ölçü Almada Kullanılan Araç-Gereçler:
1. Cetvel: Doğru çizgileri çizmeye yarayan ahşap, plastik yada madenden yapılmış, dereceli yada derecesiz araç.

2. Mezura: Ölçü almak için kullanılan genellikle 1,5 m. uzunluğunda şerit metre.

Desen Hazırlığında Kullanılan Araçlar:
1. Kağıt Makası: Kağıt kesmede kullanılan çok uzun ve iki ucu da sivri olan makastır.

2. Makat: Maraş işinde desen kartonu ve işleme kartonu hazırlanırken iki kağıdın arasında kalan hava boşlukları ve fazla çirişlerin alınmasını, böylece daha düzgün yapışmasını sağlayan bir araçtır.

3. Möhlüke (Keski): 7-8 cm. boyunda ahşap saplı, ucu kıvrık ve sivri bir bıçaktır. Orak şekline benzemektedir. Ahşap kısmından tutularak sivri ve keskin olan ucu hazırlanan kartonlara batırılıp çıkarılarak oyma işlemi yapılır. Maraş işi tekniğinde deseni kartondan oyarak çıkarmak, kabartma karton hazırlamak, tırtıl kesmek.. vb. işlemlerde kullanılır. Keski kullanımı sırasında sürekli bilenmelidir. Özellikle ince desenlerin keskin möhlüke ile oyulmasına dikkat edilmelidir.

4. Çekiç: Bir ahşap sap ile dövmeye yarayan maden bir bölümden yapılmış araç. Maraş işinde oyulmuş deseni kumaşa yapıştırmak için kullanılır.

5. Çiriş Kabı: Kolay temizlenebilen, elin rahatça hareket edebileceği derinlikte ve genişlikte olan bir kaptır. Marş işinde çirişi hazırlamak için kullanılır.

6. Kalem Açacağı: Kalemlerin ucunu sivriltmeye yarayan araç.

7. Çeşitli Desen Kaynakları: İşleme tekniğine uygun olarak, kitap, dergi, kart, eski işlemeli ürünler,desen paftaları vb. yardımcı araçlardır.

Desen Hazırlığında Kullanılan Gereçler:
1. Kalemler: Yazmak çizmek vb. işlemlerde kullanılan çeşitli biçimlerde araç. Kalemler kullanım yerine göre üç grupta toplanabilirler.• Renkli Kalemler: Renkli kalemler kuru yada gazlı olmak üzere ikiye ayrılabilirler. Piyasada 6-12-24 ve daha fazla grupla halinde satılmaktadırlar. Daha çok yapılacak ürünün tasarlanması aşamasında kullanılırlar.• Sabit Kalemler: Silgi ile izleri giderilemeyen kalemlerdir. • Kurşun Kalemler: Nakışta en çok kullanılan kalem türüdür. Desenin çizimi yada kumaşa geçirilmesi aşamasında kalem cinsinin çok iyi seçilmesi gerekir. Kurşun kalemler sertlik derecesine göre şu şekilde sınıflandırılırlar. En yumuşak (A), orta yumuşak (B), sert (H). Bu kalemlerde ayrıca kendi içinde sertlik derecelerine göre numaralandırılırlar. (H1, H2…, B1, B2…, A1, A2… gibi)

2. Kağıtlar: İşlenecek desenin düzgün bir şekilde çizilmesi ve kumaşa geçirilmesi için çeşitli kağıtlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bunların başlıcaları; gri mukavva, beyaz karton, sarı karton, çimento (graf kağıdı, zımpara kağıdı, kopya kağıdı, parşömen kağıdı, mülaş kağıdı, kareli ve mili metrik kağıtlardır.)

3. Silgi: Yazılmış ve çizilmiş şeyleri silmeye yarayan kauçuk madde. İşlemede de desen hazırlama aşamasında kullanılır.

İşleme Sırasında Kullanılan Araçlar:

1. Makaslar: Makaslar kullanıldıkları işlere göre isimlendirilirler. İşlemede en çok kullanılan makasları şu şekilde sıralamak mümkündür.

• Terzi Makası: Kumaş kesmek üzere genellikle terziler tarafından kullanılan makaslardır.• Kenar Düzeltme Makası: Kumaş kenarlarını düzeltmede ve köşelerin çıtlatılmasında kullanılan her iki ucu da sivri olan makaslardır.

• İnce Kumaş Makası: İnce kumaşların kesilmesinde kullanılan; bir ucu sivri diğer ucu yuvarlak 15 cm. boyunda küçük ve hafif bir makastır.

• Nakış Makası: 8-9 cm. boyunda, her iki ucu da sivri ve keskindir. Düz ve kıvrık uçlu olanları vardır. Kıvrık uçluları, ince nakışların kumaşlarının ve ipliklerinin kesiminde kullanılır. Örn; Antep işi, aplike, beyaz iş vb.

• Tül İşi Makası: Çift kat işlenen tül işlerinin tek katını oyarak çıkarmaya yarayan bir ucu sivri, diğer ucu yuvarlak ve çıkıntılı küçük bir makastır.2. Kasnak ve Kasnak Bezleri

• Kasnak: İşleme yapılacak kumaşı germeye yarayan iç içe geçen iki çemberden oluşan bir araçtır. Ahşap yada plastikten yapılanları mevcuttur. Kumaşın zedelenmemesi için kasnak bezleri ile birlikte kullanılır.

3. Biz: Ahşap sapa tutturulmuş, orta kalınlıkta, uzun ve sivri uçlu bir iğneden meydana gelmiştir. Maraş işinde desen hazırlanması ve işlenmesi sırasında birbirine teğellenmiş karton ve kumaşı delerek alttaki iğneyi üste çıkarmak için kullanılır.İyi bir biz’in sapı küçük, iğnesinin ucu ince, uzun ve sivri olmalıdır.

4. Ciğerdeldi: Kemik, plastik yada metalden yapılan ucu sivri, gövdesi geniş, kaleme benzeyen, yuvarlak ve 5-8 cm uzunluğunda, delik açmaya yarayan bir araçtır. Eski devirlerde altın ve gümüşten yapılmış ve baş kısmı değerli taşlarla süslenmiş ciğerdeldiler kullanılmıştır

.5. Pul ve Boncuklar: Pul ve boncuklar nakışları süslemek amacıyla kullanılır.

6. Madensel Liflerden Yapılan Gereçler: Altın gümüş ve bakır tellerden yapılan bu gereçler nakışları süslemek amacıyla kullanılır. (Tırtıl, kurtçuk. vs.)

7. İğneler: İğne, makinenin en önemli ilave parçalarından birisidir. Makinenin özelliğine, kumaş ve ipliğin kalınlığına, kumaşın çeşidine uygun iğne kullanılmadığı takdirde yapılan uygulamalarda iyi sonuç elde edilemez.İğne üzerindeki numaralar makine markalarına göre değişir. Numara büyüdükçe iğne kalınlaşır, küçüldükçe incelir.Makine iğneleri sivri uçlu ve bir tarafı yassıdır. Deliğin yassı tarafındaki yanında oluk vardır. Tabanı geniştir ve bir vida ile makinedeki yerine sıkıştırılır. Piyasada süslü dikişler ve nakış yapmada kullanılan çeşitli iğneler mevcuttur. Bunlardan çift delikli iğne, küçük çelik bir levhaya tutturulmuş çift iğne, antika yapmada kullanılan ucu geniş iğne, ajur için gerekli olan biri düz, diğeri yassı iğneleri sayabiliriz.Makine sistemine uygun olan iğneler kullanılmazsa makine kusurlu çalışır. Yurdumuzda en fazla bilinen Sınger ve Paff makine sistemidir.
1. Paff sisteminde iğne numaraları 70 -110 arasında değişir. 2. Sınger sisteminde iğne numaraları 9-18 arasında değişir.
Ütüleme Sırasında Kullanılan Araç-Gereçler
1. Ütü: Kumaşların buruşukluklarını ısı ve basıncın yardımı ile gidermek daha güzel ve net bir görünüm sağlamak için kullanılan araçtır. İşlemede kumaşı ütülemek, desen yapıştırmak ve deseni kumaşa geçirmek için kullanılır.

2. Ütü Bezi: Kumaşın parlamasını önlemek ve ütülenen ürüne net bir görünüm sağlamak amacı ile kullanılan beyaz renkli pamuklu kumaş.

3. Ütü Masası: Ütüleme işinin rahatça yapılabileceği büyüklükte bir masa olmalıdır.

Netten alıntı

Kaynak:ismek

Mumlu Batik

Batik, bir kumaş boyama yöntemidir. Kumaşın üstünde desen çizilmiş bazı yerler, boya emmesi için balmumu ile kaplanır. Bu yöntem çoğunlukla pamuklu kumaş üstüne mavi, kahverengi ve kırmızıdan oluşan geleneksel renklerle uygulanır. İlk balmumu deseni, eritildikten sonra kumaşa yeniden boya verilmeden önce başka bir desen uygulanır ve böylece boyama işleminin bir kaç kez yinelenmesiyle birbirine karışmış renklerden oluşan çok renkli bir sonuç elde edilir.

Ne zaman ortaya çıktığı bilinmeyen batik tekniği Güneydoğu Asya'da bazı yerel farklılıklarla yaygın olarak uygulanmış olsa gerekir. Örneğin Selebes Adası'nda balmumu kumaşa bambu kamışlarıyla sürülürdü. 18. yy. ortalarına gelindiğinde Cav'da çok daha ayrıntılı desenler elde edilmesini sağlayan kulplu ve dar ağızlı küçük bakır eritme kabı (Batik cezvesi) kullanılmaya başlandı.

Bir başka Cava yeniliği ise 19. yy'da geliştirilen ahşap uygulama balmumu kalıbıdır. Hollandalılar hem kumaşı hem bu tekniği Avrupa'ya getirdiler. Günümüzde Cava desenleri elde etmek için balmumu uygulamada kullanılan makinalar aynen elde yapılan uygulamada kullanılan makinalar aynen elde yapılan uygulamalardaki balmumu çatlaklarından sızan boya lekeleri gibi etki vermektedir.

Kullanılan araç ve gereçler

Balmumu

Parafin

Kasnak

Batik cezvesi

Kumaş Kumaş boyaları

Fırçalar

Raptiye

Eldiven

Kalem

Kumaştan mumu almak için gazete veya hamur kağıt

Gaz veya benzin



YAPILIŞI

Kumaş yıkanıp ütülendikten sonra kasnağa gerilir. Belmar usulü ısıtılan balmumu ve parafin desen üzerinden batik cezvesi ile kontür halinde çekilir. Kontür halinde çekilen balmumu donduktan sonra desenin içi istenilen renkte boyanır. Boyama işlemi bittikten sonra kumaşın tamamı balmumu ve parafinle kaplanır. Donan balmumu sonucu kumaş elle çeşitli şekillerde kırılarak önceden hazırlanmış boyalı suya bastırılır. Bu işlemler sonucu kumaşın üzerinden mum gazete veya samanlı kağıt ile ütü yardımıyla alınır. Kumaş gazlı ve benzinli suda yıkanarak kullanılır hale getirilir.



BATİK TEKNİĞİ



Kumaş yıkanıp ütülendikten sonra üzerine desen çizilerek kasnağa gerilir. Bir kap içerisinde belmar usulü ısıtılan balmumu ve parafin (2 ölçü balmumu - 1 ölçü parafin) batik cezvesi yardımı ile desen üzerinde kontür halinde çekilir. Balmumunun uygulandığı alanın arkasının (şeffaf) görünür hale geçmesi gerekir. Bu balmumunun ideal sıcaklıkta olduğunu gösterir. Kontur işlemi bittikten sonra balmumu soğuyup katı hale geçmesinden sonra boyama işlemine başlanır.



Desenin içi istenilen renkte fırça yardımıyla kumaş boyaları ile boyanır. Boya işleminin kuruma süresi 24 saattir. Kuruma işlemi bittikten sonra yine belmar usulü ısıtılan mum ve parafin (1 ölçü balmumu - 2 ölçü parafin) fırça yardımı ile kumaşın tamamı kapatılacak şekilde sürülür. Balmumu uygulandığı alanın şeffaf olması gerekir. Bu balmumunun ideal sıcaklıkta olduğunu gösterir. Bu işlemde bekleme süresi 4 saattir.

Balmumu soğuyup katı hale geldikten sonra el yardımı ile çeşitli şekillerde kırılarak önceden hazırlanmış boyalı suya batırılır. Kumaşın kuruma süresi işlem sonucunda 24 saattir. Kuruma işlemi bittikten sonra kumaş üzerindeki mum gazete ve samanlı kağıt kullanılarak ütü yardımı ile alınır.

Burada dikkat edilecek husus kullanılan gazetelerin mümkün olduğunca eski olması gerekir. Çünkü yeni gazetelerdeki mürekkep kumaş üzerine geçebilir. Ütüleme işlemi bittikten sonra kumaş gazlı su içerisinde beş dakika bekletilir. Sudan çıkartılan kumaş sıkılmadan gölge bir yerde kurutulur.

Netten alıntı

Delik işi modelleri

Delik işi fiskos modeli

FİSKOSUN YAPILIŞI

1-çiçeklerin orta kısmını ajur tekniği,kenarlarını da petek yapın.
2-yaprak içlerini beşe beş tekniği ile yapın.
3-örtünün göbeği, çiçeklerin dış kenarı ve örtünün kenarını birit tekniği ile sarıp, bitirin.

Netten alıntı

Antep işi modelleri

sizin için netten begendiğim bebekli antep işi

kendi çehizim

kendi çehizimden

kendi çehizim
ANTEP İŞİ
Antep işi bölgemizin en eski ve en çok ilgi gören el sanatlarından biridir. Genellikle ipek kumaşa ipek iplikle işlenen, emek yoğun, zarif bir el sanatıdır. Eskiden Gaziantep'te her evde ve her genç kızın çeyizinde mutlaka Antep işi bulunması vazgeçilmez bir gelenekti. Ancak el emeğinin çok yoğun olması nedeniyle maliyetinin yüksek olması insanları daha ekonomik ürünlere yönlendirmiş ve bu sanatın değer kaybetmesine neden olmuştur. Ev eksenli çalışan ve Antep işi üreten kadınların örgütsüz ve standartsız çalışmaları nedeni ile bu sanattan yeterli geliri elde edememektedir. Oysa maddi ve manevi değeri yüksek olan Antep işi bu kadınlar için önemli bir gelir kaynağı oluşturabilecek bir sanattır.

YAPILIŞI
Antep işi iplikleri sayılarak ve belli motif özellikleri dikkate alınıp kumaşın en ve boy ipliklerinin kesilerek çeşitli ajurların işlendiği ve motif kenarlarının susmalarla zenginleştirildiği bir tekniktir.Antep işinde ajurlar yapılmadan önce hesap işi antikası, sarma yapılarak ipliklerin atması engellenir. Ajur özelliğine göre fon, bir kes bir bırak, iki kes bir bırak şeklinde hazırlanabilir. Antep işi tekniğinde desen sayılarak kumaşa geçirilir. Deseni kumaşa geçirme çok önemlidir ve direct işlemenin kalitesini etkilemektedir. Eğer desen kumaşa geçirilirken hata yapılırsa, fonun kesiminde telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğabilir. İplikleri kesilerek hazırlanan fonlar;

1.Mercimek ajuru

2.Örümcek ajuru

3.Kartopu ajuru

4.Cigerdeldi

5.Cemelyan ajuru a)Çitime b)Badem Ajuru teknikleriyle yapılır.

Ajur dışında kalan kısımlar çeşitli susmalar ile süslenir. Desenler genellikle sayarak kumaşa geçirilir. Antep işi giyim süslemeleri, dekoratif ürünler, oda ve yatak takımları gibi pek çok ürünlerde kullanılır.

5.Tel Kırma (Bartın İşi)

Orijinal ve güzel bir işleme tekniği olan Tel kırma işi Türklere özgü bir işleme sanatıdır. 19. yy.dan bu yana yapılmakta olan Tel kırma işinin diğer adı ise Bartın işidir. Tel kırma işi işleme sırasında tel, makas kullanılmadan el yardımı ile yukarı aşağı doğru hareket ettirilerek kırıldığı için bu isimle adlandırılmıştır.

Tel kırmada kullanılan tel, madensel tellerden yapılır. Görünüm ve genişlik olarak gelin telini andırır. Tel kırma tekniğinin özel iğnesi vardır. Yassı ve kısa olan bu iğnenin baş kısmı geniş olup uca doğru incelir. 2,5-3 cm boyunda tül deliklerinden geçebilecek genişliktedir.

İşlemede yapılan her bir iğne puanından sonra tel el ile kırılarak koparılır. Tel kırma tekniğinde desen kumaşa sayılarak geçirilir. Be nedenle sayılabilen kumaşlar tercih edilmelidir.

Geçmişte daha çok çarşaf, yastık örtüsü, kırlent, karyola eteği, bohça, yatak örtüsü, vb ürünlerde uygulanan tel kırma, günümüzde oda takımlarında, masa örtüleri, panolar, kırlentler, abajurlar, kutular, tuvalet takımı, dış giyim (bluz, pantolon, fantezi elbiseler vb..), giyim aksesuarları (çanta, kemer, eşarp, şal, etol, şapka vbr30;) gibi ürünlerde kullanılmaktadır.

Tel kırma teknikleri

a) Artı puan (+)

b) Çarpı puan (x)

NETTEN ALINTI

Kaynak:ismek

Lif modelleri

sipariş alınır.

Seccade modelleri

YAPILIŞI Saten kumaşın üzerine karbon kagıt ile desen çizilerekten batik kumaş boyası ile boyanır.boyanan saten kumaş köpüme yapılır.

Seccade modellerin devamı olacak.

Sim sırma yatak örtüsü

Sizin için netten begendigim sim sırma yatak örtüsü

Sim sırma masa örtüsü

netten aldıgım maraş işi sim sırma masa örtüsü

Kendi çeyizimde örnektir.

SİM SIRMA MARAŞ İŞİ

Bu orjinal el işi sırmanın tarihi Selçuklulara kadar uzanır. Maraş şehri ve çevresinde hüküm süren Dulkadiroğlu Emine Hatun ve Sıtki Hatun Prenses Osmanlı sarayına gelin giderken çeyizlerinde Maraş'ın sırma işinden yapılan çeyizleri ( Yatak örtüsü, Bohçalar, seccadeler, şaseler, sabahlıklar, Kuran kapları, Bindalli model, düğün ve nişan kıyafetleri ) kullanmışlardır.Maraş işi tek yüzlü bir işlemedir. Desenin altı özel olarak hazırlanan karton ile kabartılıp yedi kat sırma desen üzerinden atlatılarak kenarlarda içlik ile karşılıklı tutturulur. Aynı işlem yanyana uygulanarak işlenir. İşleme tekniği araç ve gereçleri diğer işlemelerden farklıdır.
Bu işleme Maraş ilimizde yapıldığı için "MARAŞ İŞİ" adını almıştır. Maraş'ta halk arasında "SIRMA İŞİ" olarak adlandırılır. Araştırmalara ve Maraş'ta bu işi yapan ustaların verdikleri bilgiye göre maraşişi

XVI. Yüzyılda ülkemize Arap yarımadasından geçmiştir. O tarihten beri yerleşmiş, benimsenmiş ve geliştirilerek bünyemize uydurulmuş, milli işimiz haline getirilmiştir. Bugün Maraş'ta bu işlemeyi sanat haline getiren 4-5 usta vardır. Bu ustaların yaptığı işlemeler şaheserdir. Mesleklerini oğullarına öğreterek devam ettireceklerini söylemektedirler. Maraş işi ilk zamanlarda Çukurova beylerinin binici takım ve başlıklarına gümüş sırmalarla işlenirdi. Daha sonraları Maraş'ta, Antep ve Kilis'te erkeklerin kullandıkları fesleri süslemiştir. XVIII. Yüzyılda silah kılıflarında, palaskalarda kemer ve erkek yeleklerinde görülür. Zamanla halk tarafından öğrenilmiş ve zengin ailelerin kızlarına çeyizler hazırlanmıştır. Örneğin yatak örtüsü, sedir örtüsü, seccade, bohça ve gelinlik. Folklor ekibi kıyafetlerinde kullanılarak zamanımıza kadar gelmiştir. Son yıllarda, milli işimiz olarak benimsediğimiz Maraş işini daha fazla geliştirip yaymak üzere Milli Eğitim Bakanlığı tarafından seminerler düzenlenmektedir. Maraş Kız Enstitüsünde, Ankara ve İstanbul olgunlaşma enstitülerinde özel olarak kurulan atölyelerde çalışmalar sürdürülmektedir. Maraş işinde sırası ile aşağıdaki işlemler uygulanır. Bu işlemler birbirini tamamlayıcısı olduğu için sıralarını değiştirmemek yerinde olur.

Maraş işinde desen kağıdı hazırlama.
Maraş işinde graf kağıdı hazırlama
Maraş işinde desen teyelleme
Maraş işinde deseni oyma
Maraş işinde deseni kumaşa yapıştırma
araş işinde kumaşı işlemeye hazırlama
Maraş işinde hazırlanan kumaşın tezgaha sıkıştırma
Sim veya sırma ile Maraş işi yapma
Maraş işini gri mukavvadan temizleme
Kabartma kartonu hazırlama
Maraş işinin pesent iğnesini yapma
Maraş işinin verev pesent iğnesini yapma
Maraş işinin hasır iğnesini yapma
Desene uygun olarak düz iğnesi ile beraber veya başlı başına işlenir. Maraş işi san ve gümüş rengi sırma, sim ile işlendiği gibi motiflerin tamamı veya bir kısmı koton ve ipliklerle de işlenir.İşlenen motifi zenginleştirmek için gerektiğinde boncuk pul stras çeşitli taş ve toplar kullandır.


Uygulandığı Yerler:Gelin elbiseleri, hırka, sabahlık, tuvalet, fantezi elbiseler, dekoratif eşyalar, kemer, iğne, yüzük, gözlük ve tarak şaseleri, ayakkabı, terlik.

Kullanılan Kumaşlar:Sire saten, kadife, organza, şifon, çeşitli ipekli kumaşlardır. İnce kumaşlar üzerine işlenirken altı organza veya astarlı kumaşlarla duble edilir.

Kullanılan İplikler:Altın ve gümüş sırma, sim, ipek, keten ve pamuklu ipliklerdir. Sırmaları desen kenarlarında tutturmak üzere çamaşır ipeği kullanılır. Çamaşır ipeği işlenecek kumaşın renginde olmalıdır. Çamaşır ipeği iki kat yapılarak mumlanır. Temiz bir bezle fazla mumlan silinerek kullandır.
Desen İçin Faydalanılan Kaynaklar:Çeşitli model ve mecmualar, yapılmış örnekler, geometrik şekiller, beyaz iş desenleridir.Maraş

İşi Yapılırken Dikkat Edilecek Teknik Esaslar:

İpliğin tek veya çift kat olarak mumlanması
Desenin sert bir kurşun kalemle çizilmesi
Sırmayı tutturmada çamaşır ipeği kullanılması
Tutturma ipliğinin işleme esnasında dibinden tutulup çekilmesi
Desen möhlüke ile oyulurken oyma işlemine desenin ortasından başlanması" kaymaması için" keserken rahatlıkla görülebilir olması için desenin kendinize doğru bakması
Möhlükenin tahta kısmının sağ avuçla iyice kavranması, sağ elin işaret parmağının keskinin ucu de birlikte kartona değdirilmesi
Möhlükenin ucunun kağıda batırılıp çıkarılarak ve itderek kesme işleminin yapılması
Keskinin ucu kaymıyorsa kuru sabun sürülmesi
Kartonları keski de keserken altına iki kat gri mukavva veya tahta konulması
Keskinin ara ara biley taşı ile bileylenmesi
Bizle iğnenin karşılaştırılması
Biz de iğnenin sağ elde birlikte tutulması
Deseni beyaz kartona yapıştıran çirişin sulu olması
San kartonun altına sürülecek çirişin koyu olması
Sırmanın dolaşmaması için büyük mandardan küçük makaralara çıkrık de sarılması
İşleme yapılırken sırmaların yan yana gelmesi ve yerine oturması

Kaynak:ismek

Dantel mutfak takımı

Aynı modelin krem renkli olanı

Yukarda ki resimde görülen modelde mutfak takımı olup kendi kardeşimin el emegi göz nurudur.



1. Masa örtüsü
   

mendil
Arkadaşlar kızkardeşimin kendi emegidir.

Motif motif işlenip geri birleştiriliyor.Sonra kumaşa dikiliyor.

Makina işi sırma oda takımı

mendil

fiskos

sehpa örtüsü

masa örtüsü

Kendi çeyizimden örnekler.

batik oda takımları

Kesme işi batik oda takımı

YAPILIŞI:

Kumaş düz bir alana yerleştirilir.Boyanacak yerin alt kısmına kalın bir kagıt parçası koyun altına boya geçmemesi için
kullanacagız renkten bir miktar palete alıp koyun.Boyayacagız alan eyer geniş ise kalın fırça dar ise ince fırça ile boyayın.Boyama esnasında fırça darbelerini hep aynı yöne dogru atın.Yoksa dalgalı bir görüntü oluşur.Başka bir renge geçerken mutlaka fırçayı su ile temizleyin aksi halde
istediğiniz rengin tonlamasında farklılaşma olabilir.

Kopyalam yöntemi ise şu aşamalarda olur:

Kumaş üzerine hazırlanan desen kagıdı ignelenir.Kumaş ile d,esen arasına karbon kagıdı yerleştirilip desen çizilir.

Kırınkıl kumaşın üstüne desen çizerekten batik boyası ile boyadım.Kendi çeyizimden örnekler

Fiskos dantel modeli

Kızkardeşimin çeyizinden

Dantel oda takımları

Arkadaşlar kendi çehizimden modeller.